Villa Romana del Casale

Spis mozaik w poszczególnych pomieszczeniach.

Ambulacro della Grande Caccia - Chyba najważniejsza sala której mozaiki posadzkowe przedstawiają sceny z pojmania i transportu zwierząt.

Perystyl - medaliony przedstawiające głowy dzikich zwierząt

Pozostałe mozaiki:

1. Diaeta di Orfeo - sceny z winobrania
2. Triclinium - sceny z dokonań Herkulesa
3. Cubicolo dei Musici e degli Attori - sceny przedstawiające muzyków i aktorów
4. Vestibolo del Piccolo Circo - sceny cyrkowe
5. Diaeta di Arione - scena z poetą i recytatorem Arionem
6. Atrio degli Amorini - sceny połowów
7. Sala delle Dieci Ragazze - scena 10 gimnastykujących się dziewcząt
8. Diaeta di Orfeo - Orfeusz siedzący na skale i grający na cytrze
9. Cubicolo dei Fanciulli Cacciatori - dziewczynki i chłopiec zbierający kwiaty i dzieci polujące na lisa, zająca i antylopę
10. Vestibolo di Eros e di Pan - bożek Pan walczący z Erosem
11. Owoce, kwiaty i motywy geometryczne
12. Vestibolo di Ulisse e Polifemo - Odyseusz ofiarowuje Cyklopowi czarę wina
13. Cubicolo della Scena Erotica - sześcioboczne medaliony przedstawiające pory roku
14. Sala della Piccola Caccia - pięć obrazów ilustrujących polowanie
15. Sala delle Quattro Stagioni - dwie kobiety dwóch mężczyzn w medalionach uosabiające pory roku
16. Sala degli Amorini Pescatori - pejzaż z amorkami
17. Sala della Danza - tancerze
18. Vestibolo di Sala del Circol - pani domu i dzieci w otoczeniu slużby
19. Piccolo Latrina - dzikie zwierzęta m.in serwal, zając, kuropatwa
20. Sala del Circo - Wyścig kwadryg wraz z całym otoczeniem
21. Frigidarium - amorki otoczone trytonami i nereidami
22. Sala delle Unzioni - przygotowania do masażu i naoliwiania
23. Vestibolo di Peristillum - postaci niosące kandelabry i gałązki laurowe

Villa Romana del Casale położona jest kilka kilometrów od miasta Piazza Armerina, otoczona lasami willa, słynie z pięknych, rzymskich mozaik posadzkowych.

Piazza Armerina widziana z drogi prowadzącej do Villa del Casale

Pochodzi prawdopodobnie z III lub początku IV wieku. Zajmuje powierzchnie 1,5 ha, a w jej skład wchodzi aż 50 pomieszczeń, co świadczy o tym że jej właściciel był bardzo majętny, o wysokiej pozycji społecznej. Był nim przypuszczalnie Maximian Herkuliusz, tetrarcha (współcesarz) Dioklecjana panującego w latach 286-305, który traktował willę jako rezydencję letnią, lub jak wykazują ostatnie badania jego syn Maxentius. 

Mozaiki w Perystylu

Niedługo po powstaniu willi, chrześcijaństwo uznano za religię państwową i w sztuce dopuszczano jedynie motywy religijne. Są to więc chyba jedne z ostatnich mozaik o charakterze pogańskim, przedstawiające sceny z polowania, tańce, miłość, sport, winobranie itd. i są pełne intymności i zmysłowości. Pogrzebane pod zwałami gruzu i ziemi w wyniku pożaru a potem trzęsienia ziemi w 1161r. przetrwały w nienaruszonym stanie aż do 1761 roku, kiedy to odkryto je ponownie. Pierwsze systematyczne prace archeologiczne rozpoczęto w 1881 r i trwały one aż do lat 50-tych XX wieku, a prace konserwatorskie aż do 2008 r.. Mozaiki rozpościerają się na powierzchni 3500 m2 i przedstawiają 40 scen z życia. Najbardziej fascynującą mozaiką jest scena z polowania o długości 65,9 m i 5 m szerokości, położona wzdłuż wschodniej strony perystylu, czyli głównego dziedzińca i nosi nazwę Ambulacro della Grande Caccia, co w tłumaczeniu znaczy- Galeria Wielkiego Polowania. Oddzielała ona część prywatną od publicznej. 

Fragment mozaiki w Ambulacro della Grande Caccia

To nieco myląca nazwa, bo nie chodzi tu o polowanie sensu stricto, a o sceny pojmania i transport do cyrku  panter, lwów, antylop, dzików, słoni, hipopotamów i innych zwierząt. Trzy mozaiki utworzone są z kamyczków wielkości 5-6 mm z rożnego rodzaju kamienia, co dało aż 25 kolorów i umożliwiło stworzenie bardzo realistycznych i plastycznych scen. Pozostałe mozaiki z kamyków wielkości 6-8 mm są w 15 kolorach. Mozaika ta jest najbardziej monumentalną spośród wszystkich znajdujących się w pomieszczeniach willi. Każde z nich zawiera mozaiki o innej tematyce i tak: w Sala della Piccola Caccia możemy obejrzeć sceny z polowania i ucztę na jej zakończenie, 

Fragment mozaiki w Sala della Piccola Caccia

w Sala del Circo wyścig kwadryg, 

Posadzka mozaikowa w Sala del Circo

są też sceny z prac Herkulesa, sceny erotyczne; podstęp Odyseusza wobec Cyklopa, sceny przedstawiające muzyków i recytatorów oraz wiele innych obrazujących życie codzienne. Nie tylko mozaiki są interesujące ale równie ciekawy jest sam kompleks architektoniczny willi, a wśród nich termy, bazylika i pozostałości dwóch akweduktów.

Mozaiki na podłodze Frigidarium

W 1997r. Willa została wpisana na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Zdjecia i ilustracja: ⓒ Aleksander Frąckiewicz